Ρομποτική Ενυδρειοπονία στο 7ο Γυμνάσιο Ηλιούπολης

Τρία χρόνια δημιουργίας με τη στήριξη της ΕΛΛΑΚ

Εισαγωγή

Η ομάδα του 7ου Γυμνασίου Ηλιούπολης εργάζεται εδώ και τρία συνεχόμενα σχολικά έτη πάνω σε ένα φιλόδοξο project που συνδυάζει τη ρομποτική, την ενυδρειοπονία και τις ανοιχτές τεχνολογίες. Το έργο μας δεν είναι μια απλή κατασκευή. Είναι ένα εκπαιδευτικό οικοσύστημα, μια ζωντανή πλατφόρμα μάθησης και πειραματισμού που εξελίσσεται συνεχώς.

Χάρη στην πολύτιμη οικονομική ενίσχυση της ΕΛΛΑΚ κάθε χρονιά, έχουμε μπορέσει να υλοποιήσουμε και να επεκτείνουμε την κατασκευή, ενσωματώνοντας σύγχρονο εξοπλισμό και ενισχύοντας την ερευνητική προσέγγιση των μαθητών μας.

Τι είναι η ρομποτική ενυδρειοπονία;

Η ενυδρειοπονία είναι ένας οικολογικός τρόπος καλλιέργειας φυτών, χωρίς χώμα, με χρήση του νερού από ένα ενυδρείο. Τα ψάρια παράγουν απόβλητα, τα οποία μετατρέπονται σε θρεπτικά συστατικά για τα φυτά. Τα φυτά, με τη σειρά τους, καθαρίζουν το νερό που επιστρέφει στο ενυδρείο.

Εμείς προσθέσαμε σε αυτό το σύστημα αισθητήρες, αυτοματισμούς, προγραμματισμό και ρομποτική. Έτσι δημιουργήσαμε ένα έξυπνο, παρακολουθούμενο και βιώσιμο μικροσύστημα με μεγάλο παιδαγωγικό ενδιαφέρον.

Η συμβολή της ΕΛΛΑΚ (24-25)

Η φετινή στήριξη της ΕΛΛΑΚ μάς έδωσε τη δυνατότητα να:

Αποκτήσουμε κάμερα 360° περιστρεφόμενη, με δυνατότητα απομακρυσμένης επιτήρησης του συστήματος. Βλέπουμε την κατάσταση των φυτών και των ψαριών εξ αποστάσεως, ακόμα και αν ταΐστηκαν σωστά.
Προμηθευτούμε αισθητήρα pH και αισθητήρα αγωγιμότητας του νερού, που μας επέτρεψαν να κάνουμε μετρήσεις σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ενισχύσουμε τον εξοπλισμό μας για να προχωρήσουμε από απλή κατασκευή σε πειραματικό πεδίο μάθησης.

Αυτό το είδος μακροχρόνιας υποστήριξης επιτρέπει στα σχολεία να δημιουργήσουν έργα με βάθος και διάρκεια.

Εκπαιδευτική αξία και διαθεματικότητα

Το project λειτουργεί ως εργαλείο STEM εκπαίδευσης και αφορά πολλαπλά γνωστικά αντικείμενα:

Φυσική: Θερμοκρασία, φωτισμός, κυκλοφορία νερού.
Χημεία: Μέτρηση pH, αγωγιμότητας, αμμωνίας.
Μαθηματικά: Καταγραφή δεδομένων, ανάλυση, πειραματικός σχεδιασμός.
Πληροφορική και Ρομποτική: Προγραμματισμός αυτοματισμών, έλεγχος αισθητήρων, χρήση μικροελεγκτών.
Βιολογία – Γεωπονία: Καλλιέργεια φυτών, οικοσυστήματα, διατροφή ψαριών, φυτοπροστασία.

Πρόκειται για ένα πλήρως διαθεματικό έργο, όπου οι μαθητές λειτουργούν ως μικροί επιστήμονες και τεχνικοί.

Ανοιχτές τεχνολογίες στην πράξη

Το σύστημα βασίζεται εξ ολοκλήρου σε ανοιχτό λογισμικό και ανοιχτό υλικό (open hardware). Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με:

Raspberry Pi
Arduino
αισθητήρες pH, θερμοκρασίας, αγωγιμότητας
κώδικα ανοιχτού τύπου (σε Python και C++)

Η υιοθέτηση των ανοιχτών τεχνολογιών τους δίνει τη δυνατότητα να κατανοήσουν πώς λειτουργεί ένα σύστημα “από μέσα” και να το τροποποιήσουν ελεύθερα, καλλιεργώντας κουλτούρα συνεργασίας και δημιουργίας.

Συνεργασίες και διάχυση

Φέτος προσπαθήσαμε να επικοινωνήσουμε το έργο μας και σε άλλους εκπαιδευτικούς. Στόχος μας είναι να εμπνεύσουμε συναδέλφους που ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν παρόμοια κατασκευή στο σχολείο τους. Η εμπειρία μας, τα λάθη και οι επιτυχίες μας, μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμο οδηγό για άλλες ομάδες.

Επιπλέον, έχουμε παρουσιάσει τη δουλειά μας:

Στην πανελλαδική ημερίδα που διοργάνωσε το σχολείο μας.
Σε webinar Καθηγητών Πληροφορικής ,Φυσικών και Τεχνολόγων Α’ Αθήνας

Το 2025 – Η χρονιά της έρευνας

Το τελευταίο έτος εστιάσαμε στην πειραματική μελέτη. Συγκεκριμένα:

Δοκιμάσαμε το σύστημα σε διαφορετικές θερμοκρασίες νερού, για να παρατηρήσουμε επιδράσεις στη συμπεριφορά των ψαριών και την ανάπτυξη των φυτών.
Καλλιεργήσαμε ποικίλα φυτά, ώστε να ανακαλύψουμε ποια ευδοκιμούν περισσότερο σε τέτοιο περιβάλλον.
Πειραματιστήκαμε με διαφορετικές ποσότητες τροφής, ώστε τα ψάρια να είναι υγιή, χωρίς υπερβολές που μολύνουν το νερό.
Αντιμετωπίσαμε φυσικά τον τετράνυχο (έντομο που προσέβαλε τα φυτά) με χρήση ζεστού νερού, ψεκασμούς και αλλαγή συνθηκών.
Κάναμε προσπάθειες μείωσης του pH του νερού με φυσικά μέσα.

Κάθε πείραμα απαιτεί χρόνο, καταγραφή, στατιστική ανάλυση και επανάληψη – και αυτό δίνει τεράστια προστιθέμενη αξία στο έργο.

Βίντεο παρουσίασης

Παρακολουθήστε μια παλαιότερη παρουσίαση του έργου μας με εικόνες, βίντεο και αφηγήσεις των μαθητών:

και παρουσίαση στο site του σχολείου :

Project “Ρομποτική Ενυδρειοπονία”

Συμπεράσματα

Η ρομποτική ενυδρειοπονία είναι ένα project μακράς πνοής, που δεν τελειώνει σε μία χρονιά. Εξελίσσεται, εμπλουτίζεται και μεταδίδει γνώση και αξίες στους μαθητές.

Χάρη στην ΕΛΛΑΚ και την υποστήριξή της σε ανοιχτές τεχνολογίες και παιδαγωγική καινοτομία, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι:

Ένα δημόσιο γυμνάσιο μπορεί να παράγει καινοτομία, έρευνα και ανοιχτή γνώση.