Εισαγωγή – Σχεδιασμός 1η φάση:
Ρομπότ για Καλό: Τεχνολογία με Καρδιά
Η ενασχόληση των παιδιών προσχολικής ηλικίας με ζητήματα που αφορούν το άμεσο περιβάλλον τους είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της κοινωνικής και περιβαλλοντικής τους συνείδησης. Οι μαθητές και οι μαθήτριες του νηπιαγωγείου, με έμφυτη δημιουργικότητα και διάθεση για ομαδική εργασία, βρίσκονται πολύ κοντά στη φιλοσοφία του κινήματος των δημιουργών (Makers Movement). Το σχολείο μας, ως ενεργό μέλος του δικτύου Οικολογικών Σχολείων, ενισχύει κάθε χρόνο αυτή την προσέγγιση, προσθέτοντας νέες δραστηριότητες που συμβάλλουν στην καλλιέργεια μιας οικολογικής και τεχνολογικής παιδείας.
Αφόρμηση για το έργο
Το σχολείο μας ως πιστοποιημένο Οικολογικό Σχολείο υλοποιεί δράσεις σχετικές με την κλιματική αλλαγή, πλαστική ρύπανση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση, βιοποικιλότητα, εξοικονόμηση ενέργειας/νερού κα. Ειδικότερα, τη συγκεκριμένη σχολική χρονιά σε συνεργασία με τη HELMEPA το σχολείο διοργανώνει ημέρα εθελοντισμού και καθαρισμού παραλίας. Οι δράσεις και τα προγράμματα τόσο του ενεργού πολίτη, όσο και των περιβαλλοντικών προγραμμάτων αποτέλεσαν και έναυσμα για έκφραση ιδεών αλλά και υλικό συνεχής πληροφόρησης και ανατροφδότησης.
Στόχοι του Project
Το project “Ρομπότ για Καλό: Τεχνολογία με Καρδιά” στοχεύει στη συνδυαστική αξιοποίηση της ρομποτικής και της βιώσιμης ανάπτυξης, ενθαρρύνοντας τα παιδιά να σχεδιάσουν και να δημιουργήσουν ρομποτικές εφαρμογές που θα ωφελήσουν το κοινωνικό σύνολο και το περιβάλλον.
Μέσα από αυτή τη δράση, οι μαθητές:
- Εξοικειώνονται με τις βασικές αρχές της ρομποτικής και του προγραμματισμού.
- Αναπτύσσουν κριτική και δημιουργική σκέψη μέσα από τον σχεδιασμό και την κατασκευή μακετών.
- Μαθαίνουν να αναγνωρίζουν προβλήματα της κοινότητάς τους και να προτείνουν τεχνολογικές λύσεις.
- Εργάζονται ομαδικά, αναπτύσσοντας δεξιότητες συνεργασίας και επίλυσης προβλημάτων.
Μεθοδολογία και Στάδια Υλοποίησης
- Εισαγωγή στη Ρομποτική και τη Χρήση Αισθητήρων
Οι μαθητές ξεκινούν με το ρομποτάκι Sammy Kids First Coding & Robotics ή το ρομποτάκι BeeBoot, πειραματιζόμενοι με τους αισθητήρες και τη λειτουργία τους, ώστε να κατανοήσουν τη χρήση της τεχνολογίας στη συλλογή και αξιοποίηση δεδομένων.
- Σχεδιασμός και Κατασκευή Μακέτας
Βασισμένοι στις προηγούμενες γνώσεις τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και προτείνουν λύσεις ρομποτικής παρέμβασης. Δημιουργούν μακέτες και μικροεφαρμογές τόσο στον σχολικό χώρο όσο και στην τάξη, διερευνώντας τις δυνατότητες των ρομπότ.
- Σχεδιασμός Ρομποτικών Εφαρμογών
Οι προτεινόμενες εφαρμογές χωρίζονται σε τέσσερις θεματικούς άξονες:
- Ρομπότ σε παιδικές χαρές: Φροντίδα αδέσποτων ζώων με παροχή τροφής, νερού και πιθανώς βασικής ιατρικής περίθαλψης.
- Ρομπότ καθαρισμού: Απομάκρυνση απορριμμάτων από πεζοδρόμια, δρόμους και πλατείες.
- Ρομπότ ποτίσματος και φροντίδας πρασίνου: Συντήρηση φυτών σε δημόσιους χώρους και δασικές περιοχές.
- Ρομπότ καθαρισμού θάλασσας και ακτών: Συλλογή απορριμμάτων για την προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος.
Το “Ρομπότ για Καλό: Τεχνολογία με Καρδιά” ενσωματώνει την ανακαλυπτική μάθηση και την ψηφιακή κατασκευή (Digital Fabrication), ενισχύοντας την επιστημονική σκέψη και την περιβαλλοντική ευθύνη των μαθητών. Μέσα από τη δημιουργία και τη συνεργασία, τα παιδιά μαθαίνουν να βλέπουν την τεχνολογία ως εργαλείο προσφοράς και προόδου, αναπτύσσοντας δεξιότητες που θα τα συνοδεύουν σε όλη τους τη ζωή.
2ης Φάσης: Υλοποίηση: Τα ρομπότ σε λειτουργία
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
Τα Ρομπότ είναι πλέον στην καθημερινότητα των παιδιών με βασικές λειτουργίες ακόμα και στο σπίτι τους. Σε αυτό το αρχικό στάδιο με τη χρήση του βιβλίου «Τα ρομπότ-Ανακάλυψε, εξερεύνησε, κατασκεύασε» από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, οι μαθητές έμαθαν τις βασικές λειτουργίες και χαρακτηριστικά των Ρομπότ. Στόχος ήταν να ανακαλύψουν αν έχουν Ρομπότ στο σπίτι ή και στο σχολείο, ώστε σταδιακά να εισαχθούν στην έννοια της κατασκευής και της δημιουργίας των δικών τους ρομπότ.
Όσα μάθαμε τα σημειώσαμε σε ένα γράφημα. Και τώρα ώρα για δράση.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Αν μπορούσαμε να κατασκευάσουμε Ρομπότ, τι Ρομπότ θα δημιουργούσαμε;
Πώς θα μας βοηθούσαν;
Οι μαθητές και οι μαθήτριες σε κάθε ομάδα εντόπισαν ένα πρόβλημα στο τοπικό περιβάλλον που κινούνται. Εντόπισαν το πρόβλημα των σκουπιδιών στους δρόμους, το πρόβλημα με τα αδέσποτα ζωάκια στις παιδικές χαρές και τα σκουπίδια που βρίσκουν σε αυτές, καθώς και σε ευρύτερη κλίμακα το πρόβλημα των σκουπιδιών σε παραλίες και τέλος την ανάγκη για φροντίδα των δασών τους. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί πως το τελευταίο προέκυψε ως μία βιωμένη εμπειρία καθώς το καλοκαίρι του 2024 η κοινότητα της Ροδόπολης και η ευρύτερη περιοχή του Διονύσου έχασε μεγάλο ποσοστό πρασίνου στις πυρκαγιές του καλοκαιριού.
ΦΑΣΗ 3η: ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
ΣΕΝΑΡΙΟ 1ο: Ρομπότ καθαρισμού θάλασσας και ακτής
Περιγραφή: Οι μαθητές και οι μαθήτριες δημιούργησαν μακέτα για την κάθε ομάδα ρομπότ με διαφορετικό τρόπο και χρήση hardware και software. Στη χρήση θα συμπεριλάμβαναν και υλικά μη συμβατά στο πλαίσιο στης επαναχρησιμοποίησης και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Σε πρώτη φάση δημιουργήθηκε το ρομπότ που θα καθάριζε και την παραλία και τη θάλασσα.
Ως υλικό χρησιμοποιήθηκε το ρο μποτάκι Beeboot με κατασκευαστική μεταμφίεση που προέκυψε από συνδυασμό προηγούμενων προτύπων που είχαν προτείνει τα παιδιά.
Οι μαθητές/τριες δημιουργήσαν την πρώτη μακέτα με τα εξής υλικά:
- Πλαστική σακούλα ως θάλασσα
- Χαρτόκουτα για το σώμα ρομπότ που θα «φορέσουν» στο ρομποτάκι Beeboot
- Χαρτάκια και άλλα σκουπίδια ως «εμπόδια» στη μακέτα που θα πρέπει να συλλέξει το Ρομποτάκι Beeboot
- Τουβλάκια που δημιουργούν τον κώδικά/εντολές για τ ρομπότ ώστε να προσεγγίσει και να συλλέξει τα σκουπίδια.
Σε αυτό το project σημαντικό ήταν και η χρήση από τον ιστοχώρο code.org και συγκεκριμένα η εκπαίδευση της τεχνητής νοημοσύνης για να αναγνωρίζει τα σκουπίδια από τα απορρίμματα. Οι μαθητές/τριες μέσα από τη χρήση αυτού του παιχνιδιού σταδιακά κατανόησαν την έννοια του προγραμματισμού αλλά και της εκμάθησης εντολών και ρουτινών από τα ρομπότ προς όφελος του πλανήτη αλλά και του ανθρώπου. https://studio.code.org/courses/oceans/units/1/lessons/1/levels/1
ΣΕΝΑΡΙΟ 2ο: Ρομπότ ποτίσματος δέντρων σε δάση και πάρκα
Οι μαθητές και οι μαθήτριες πειραματίστηκαν με το πρόγραμμα scratch ώστε να δημιουργήσουν τη δεύτερη συνθήκη εργασίας για το Ρομπότ που φροντίζει και ποτίζει δέντρα και φυτά στα δάση και τα πάρκα. Χρησιμοποίησαν τα στοιχεία του προγράμματος και δημιουργήσαν απλές εντολές και σενάριο προκειμένου να μελετήσουν και να εξοικειωθούν με το βασικό προγραμματισμού με τη βοήθεια του scratch.
Το παιχνίδι είνι διαθέσιμο στον σύνδεσμο: https://scratch.mit.edu/projects/1188693722
ΣΕΝΑΡΙΟ 3ο: Ρομπότ που μαζεύει τα σκουπίδια στον δρόμο
Οι μαθητές και οι μαθήτριες πειραματίστηκαν με το πρόγραμμα scratch ώστε αυτοί τη φορά να χρησιμοποιήσουν ένα έτοιμο με κώδικα πρόγραμμα και να παραμετροποιήσουν το sprite αλλά και το background κάνοντας χρήση της ζωγραφικής μέσα από το πρόγραμμα αλλά και τη δυνατότητα ανεβάσματος του δικού τους background.
Το παιχνίδι είνι διαθέσιμο στον σύνδεσμο: https://scratch.mit.edu/projects/292776189
ΣΕΝΑΡΙΟ 4ο: Ρομπότ σε παιδική χαρά που φροντίζει να έχουν τροφή και νερό τα αδέσποτα.
Σε αυτό το στάδιο τα παιδιά δημιουργήσαν τα ρομπότ αλλά και το σχέδιο της παιδικής χαράς δίνοντας το σχέδια προς ελεύθερη χρήση με σαφή προσανατολισμό στα επαναχρησιμοποιούμενα υλικά με στόχο να σχεδιαστούν και ψηφιακά σε μελλοντικό χρόνο.
Ο χώρος δράσης των Ρομπότ
Τα Ρομπότ (prototypes) που θα φροντίζουν τα αδέσποτα
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΚΕΤΑ
Ανακυκλώσιμα και «άχρηστα» υλικά για την κατασκευή των σταθμών/ρομπότ αναλογικών
ΦΑΣΗ 4η: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ – ΔΙΑΧΥΣΗ
• Τα έργα θα αναρτηθούν στον επίσημο ιστοχώρο του νηπιαγωγείου
• Όλα τα προγράμματα που χρησιμοποιήθηκαν και δημιουργήθηκαν έχουν κοινοποιηθεί στους γονείς με ανατροφοδοτικά σχόλια.
• Αποτελούν μέρος των προγραμμάτων τόσο των δράσεων του ενεργού πολίτη όσο και των περιβαλλοντικών προγραμμάτων αφού το σχολείο μας είναι πολλά χρόνια μέλος του Δικτύου των οικολογικών σχολείων.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟΥ
Ο σύνδεσμος στο GitHub είναι: https://github.com/Rodopoli-klab/robot_of_love