Το έργο αφορά τη δημιουργία ενός ρομπότ που θα βοηθά τους μαθητές στη διαχείριση του άγχους τους. Μέσω διαδραστικών λειτουργιών, όπως χαλαρωτικοί ήχοι, φωτισμός και απλές ασκήσεις αναπνοής, το ρομπότ θα προσφέρει υποστήριξη σε στιγμές έντασης, ενισχύοντας την ψυχική ευεξία των παιδιών.

Μελέτη υπάρχουσας κατάστασης

Η ψυχική υγεία των μαθητών αποτελεί ολοένα και πιο σημαντικό πεδίο ενασχόλησης στην εκπαιδευτική κοινότητα. Σύγχρονες ελληνικές μελέτες αναδεικνύουν ότι ακόμη και σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας εμφανίζονται ενδείξεις άγχους, ιδιαίτερα κατά τη διαδικασία της σχολικής προσαρμογής και της μετάβασης από το οικογενειακό στο σχολικό περιβάλλον (Παπαδάτου & Αθανασιάδης, 2020). Το άγχος αποχωρισμού, η κοινωνική ντροπαλότητα και οι ακαδημαϊκές απαιτήσεις αποτελούν συχνούς παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τη συναισθηματική ευεξία των παιδιών (Κουτσιούκου, 2018). Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί ότι η ενίσχυση της συναισθηματικής νοημοσύνης σχετίζεται θετικά με τη μείωση του σχολικού άγχους και τη βελτίωση της κοινωνικής προσαρμογής (Κωνσταντινίδου & Παπαδοπούλου, 2021).

Σε αυτό το πλαίσιο, το έργο Ηρεμίξ έρχεται να προσφέρει μια καινοτόμα λύση που αξιοποιεί τη ρομποτική και την τεχνολογία ως μέσο ενίσχυσης της ψυχικής ευεξίας των μαθητών. Μέσω απλών και διαδραστικών λειτουργιών, όπως η αναπαραγωγή ήχων χαλάρωσης, ο φωτισμός διάθεσης και η καθοδήγηση σε ασκήσεις αναπνοής, το ρομπότ λειτουργεί υποστηρικτικά σε στιγμές έντασης και συμβάλλει στην ενίσχυση της αυτορρύθμισης και της συναισθηματικής επίγνωσης.

 Βιβλιογραφία:

• Παπαδάτου, Α., & Αθανασιάδης, Θ. (2020). Άγχος αποχωρισμού και σχολική προσαρμογή. ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας. link

• Κουτσιούκου, Χ. (2018). Η διερεύνηση του παιδικού άγχους και της ντροπαλότητας σε μαθητές δημοτικού. ΑΠΘ. link

• Κωνσταντινίδου, Μ., & Παπαδοπούλου, Ε. (2021). Συναισθηματική νοημοσύνη και άγχος σε μαθητές δημοτικού σχολείου. eProceedings ΕΔΙΠΠΟΔ. link

 

Το Πρόβλημα

Στο σύγχρονο σχολικό περιβάλλον, ακόμη και τα παιδιά μικρών ηλικιών συχνά έρχονται αντιμέτωπα με άγχος και συναισθηματική πίεση. Οι αλλαγές στη ρουτίνα, οι απαιτήσεις της σχολικής καθημερινότητας, αλλά και οι κοινωνικές σχέσεις μέσα στην τάξη μπορούν να προκαλέσουν δυσφορία, θλίψη ή υπερένταση. Δυστυχώς, σε αυτές τις ηλικίες τα παιδιά συχνά δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους με λόγια ή να αναζητήσουν βοήθεια. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς δεν διαθέτουν πάντα τα κατάλληλα εργαλεία για την άμεση αναγνώριση και υποστήριξη αυτών των αναγκών. Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλά παιδιά περνούν δύσκολες στιγμές χωρίς τη βοήθεια που χρειάζονται, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά, τη συγκέντρωση και την ψυχική τους ισορροπία. Το έργο μας στοχεύει ακριβώς σε αυτήν την πρόκληση: να προσφέρει ένα απλό, φιλικό και διαδραστικό μέσο που θα βοηθά τα παιδιά να διαχειρίζονται το άγχος και να αποκτούν μεγαλύτερη επίγνωση των συναισθημάτων τους.

Προτεινόμενη Λύση

Η προτεινόμενη λύση είναι η δημιουργία ενός διαδραστικού ρομπότ σε μορφή αρκούδου, με την ονομασία Ηρεμίξ, το οποίο λειτουργεί ως σύμμαχος των παιδιών στη διαχείριση του άγχους και την ενίσχυση της συναισθηματικής τους ευεξίας. Το ρομπότ διαθέτει λειτουργίες όπως φωτισμό χαλάρωσης, αναπαραγωγή ήχων (π.χ. μουσικής ή φυσικών ήχων), καθοδήγηση σε απλές ασκήσεις αναπνοής, καθώς και απτική αλληλεπίδραση μέσω κουμπιών και αισθητήρων αφής. Ο σχεδιασμός του είναι φιλικός και προσαρμοσμένος στις ανάγκες μικρών παιδιών, ώστε να δημιουργείται ένα αίσθημα ασφάλειας και οικειότητας. Το Ηρεμίξ μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο μέσα στην τάξη όσο και σε ειδικούς χώρους ηρεμίας στο σχολείο, λειτουργώντας ως εργαλείο πρόληψης και διαχείρισης έντονων συναισθημάτων. Μέσα από αυτό το έργο, επιδιώκεται η σύνδεση της ρομποτικής με την ψυχική υγεία, αναδεικνύοντας τον ρόλο της τεχνολογίας ως εργαλείο ενσυναίσθησης και παιδαγωγικής υποστήριξης.

Το έργο Ηρεμίξ συνδυάζει με πρωτότυπο τρόπο την εκπαιδευτική ρομποτική με την ψυχική υγεία των παιδιών, ένα πεδίο που μέχρι σήμερα παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητο στον χώρο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ρομποτικές κατασκευές που εστιάζουν κυρίως στη μηχανική ή στον προγραμματισμό, το Ηρεμίξ λειτουργεί ως ένα συναισθηματικό εργαλείο, ενσωματώνοντας λειτουργίες χαλάρωσης, ηρεμίας και ενσυναίσθησης.

Μια βασική καινοτομία του έργου είναι ότι ο κάθε χρήστης μπορεί να τροποποιήσει εύκολα τον κώδικα και τα αρχεία του ρομπότ, αλλάζοντας ουσιαστικά τη συμπεριφορά και τις λειτουργίες του αρκούδου. Χάρη στη χρήση ανοιχτού λογισμικού και ελεύθερων εργαλείων, το Ηρεμίξ επιτρέπει την πλήρη παραμετροποίηση και επαναπρογραμματισμό, προσαρμόζοντας το firmware στις ανάγκες κάθε σχολείου, κάθε τάξης ή ακόμα και κάθε παιδιού ξεχωριστά. Αυτή η δυνατότητα ενισχύει την έννοια της δημιουργικότητας, της ελευθερίας στη μάθηση και της ενεργού συμμετοχής των μαθητών και εκπαιδευτικών.

Λίστα υλικών και εργαλείων

	Τιμή	Τεμάχια	Τ/Τ
Arduino Uno	30 €	1	30 €
Breadboard	4.5 €	1	4.5 €
Jumpers F/M	4.0 €	2	8.0 €
DFPlayer – A Mini MP3 Player	9,9 €	1	9,9 €
LED Ring	3.6 €	1	3.6 €
Battery holder	1 €	1	1 €
Vibrator motor	2 €	1	2.0 €
button	1 €	4	4 €
Flex sensor	15 €	1	15 €
Σύνολο			75 €

• Ανάπτυξη δεξιοτήτων διαχείρισης άγχους στους μαθητές.
• Ενίσχυση της συναισθηματικής νοημοσύνης και της αυτογνωσίας.
• Εισαγωγή των μαθητών στις βασικές αρχές της ρομποτικής και του προγραμματισμού.
• Προώθηση της συνεργασίας και της ομαδικής εργασίας.

Τάξη: Δ’ Δημοτικού (ή Ε’ και Στ’)
Διάρκεια: 5 μαθήματα (5 x 45’)
Μάθημα: Πληροφορική / STEM
Επίπεδο: Βασικές γνώσεις block προγραμματισμού

Υλικά:

• Arduino
• Breadboard
• Κουμπιά x4
• Led Ring
• RFPlayer mp3
• Speaker

Λογισμικά: mBlock (ή οποιαδήποτε ενναλακτική προγραμματισμού με Arduino)

 

Γενικοί Στόχοι:

Οι μαθητές:

• Μαθαίνουν να αναγνωρίζουν, να εκφράζουν και να διαχειρίζονται το άγχος.
• Συμμετέχουν ενεργά σε συνεργατική σχεδίαση ενός ρομπότ.
• Εξοικειώνονται με βασικές αρχές ηλεκτρονικής και προγραμματισμού Arduino.
• Εφαρμόζουν τη λογική της σχεδίασης, υλοποίησης και ενοποίησης λειτουργιών σε ρομποτική κατασκευή.

 

Μάθημα 1: Εισαγωγή – Συναισθήματα και Άγχος (45’)

Στόχοι:

• Αναγνώριση και ονομασία βασικών συναισθημάτων.
• Κατανόηση του άγχους και τρόπων διαχείρισής του.

Δραστηριότητες:

• Συζήτηση: Τι είναι άγχος; Πότε το νιώθουμε στο σχολείο;
• Brainstorming: Τι μας ηρεμεί;
• Δημιουργική ζωγραφική: “Σχεδιάζω πώς νιώθω όταν έχω άγχος και όταν ηρεμώ”.

Φύλλο Εργασίας 1: Ζωγραφίζω τα συναισθήματά μου

 

Μάθημα 2: Παρουσίαση του Ηρεμίξ – Ιδέες και Σχεδίαση (45’)

Στόχοι:

• Ανάπτυξη δημιουργικής σκέψης και σχεδιαστικής προσέγγισης ενός ρομπότ.
• Προσδιορισμός λειτουργιών που εξυπηρετούν την ηρεμία.

Δραστηριότητες:

• Παρουσίαση της ιδέας του Ηρεμίξ.
• Συλλογή ιδεών από τους μαθητές: τι αισθητήρες/εξαρτήματα θέλουμε; Τι να κάνει το ρομπότ; Πως να μοιάζει το ρομποτ

Φύλλο Εργασίας 2: Καταγράφω και σχεδιάζω πώς θα ήθελα να είναι το ρομποτάκι Ηρεμίξ

 

Μάθημα 3(προαιρετικό μάθημα): Εισαγωγή στο Arduino – Κατασκευή και προγραμματισμός απλού κυκλώματος (45’)

Στόχοι:

• Κατανόηση βασικών εννοιών κυκλώματος (LED, αντιστάσεις).
• Προγραμματισμός blink/fade με Arduino IDE ή Tinkercad.

Δραστηριότητες:

• Κατασκευή απλού κυκλώματος με LED.
• Προγραμματισμός λειτουργίας φάρου (on/off ανά δευτερόλεπτο).

Φύλλο Εργασίας 3: Εργασία σε ομάδες – κατασκευή και προγραμματισμός λειτουργίας φάρου με LED

 

Μάθημα 4: Yλοποίηση Ηρεμίξ 1/3 – κουμπιά και Led Ring (45’)

Στόχοι:

• Κατανόηση εισόδου/εξόδου (input/output).
• Ενεργοποίηση LED με πάτημα κουμπιού.

Δραστηριότητες:

• Κατασκευή κυκλώματος με κουμπί και LED.
• Προγραμματισμός: όταν πατιέται το κουμπί, ανάβει το LED.

Φύλλο Εργασίας 4: Κατασκευή & προγραμματισμός κουμπιού-LED

 

Μάθημα 5: Yλοποίηση Ηρεμίξ 2/3 – Αναπαραγωγή ήχουν από την κάρτα μνήμης (45’)

Στόχοι:

• Χρήση dfplayer Και ηχείου
• Συνδυασμός λειτουργιών (κουμπί, dfplayer).

Δραστηριότητες:

• Κατασκευή κυκλώματος με dfplayer.

Φύλλο Εργασίας 5: Οι ομάδες τοποθετούν όλα τα εξαρτήματα και ενοποιούν τον προγραμματισμό

 

Μάθημα 6: Arduino 4 & 5 –Ενοποίηση (45’)

Στόχοι:

• Συνδυασμός λειτουργιών (κουμπί, LED, buzzer).
• Ομαδική εργασία και ολοκλήρωση του ρομπότ.

Δραστηριότητες:

• Ενοποίηση όλων των στοιχείων (κουμπί + LED + buzzer).
• Τοποθέτηση εξαρτημάτων στο σώμα του Ηρεμίξ.

Φύλλο Εργασίας 6: Οι ομάδες τοποθετούν όλα τα εξαρτήματα και ενοποιούν τον προγραμματισμό

 

Προαιρετικό μάθημα: κατασκευή αρκουδιού από τους μαθητές

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί η μέθοδος crochet ώστε οι μαθητές να πλέξουν το δικό τους αρκουδάκι όπως θέλουν.

 

Github με όλο το υλικό: https://github.com/kithendor/Iremix/

 

Φωτογραφίες από την υλοποίηση: