Η κατάσταση των δημόσιων τουαλετών αποτελεί έναν καθρέφτη του πολιτισμικού και κοινωνικού επιπέδου μιας χώρας. Παρά την αναγκαιότητά τους, οι δημόσιες τουαλέτες συχνά παραμελούνται, με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνονται στις βασικές ανάγκες υγιεινής και άνεσης των πολιτών.
Καταγράψαμε την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από τον μετρητή που βρίσκεται στο χώρο του σχολείου. Παρατηρήσαμε μια σαφή μείωση της κατανάλωσης κάθε μήνα, καθώς όλοι μαζί προσπαθούσαμε να εξοικονομήσουμε ηλεκτρική ενέργεια. Απευθυνθήκαμε στους γονείς των μαθητών/τριών, με ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο που δημιουργήσαμε στο Google Forms, όπου προέκυψε ότι στην κοινότητα υπάρχει πνεύμα εξοικονόμησης ενέργειας αλλά αυτό έχει μεγάλα περιθώρια βελτίωσης. Συγκρίναμε τη συνολική ετήσια οικιακή κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς και με εξοικονόμηση ενέργειας, υπολογίζοντας περίπου τις ώρες λειτουργίας κάθε συσκευής ανά μήνα και κάνοντας τους κατάλληλους υπολογισμούς.
Η σύγκριση στις τουαλέτες διαφορετικών χωρών, δείχνει ότι η Ελλάδα έχει πολλά περιθώρια βελτίωσης. Ο επαναπροσδιορισμός του δημόσιου χώρου, με έμφαση στη λειτουργικότητα, την αισθητική και τη βιωσιμότητα των δημόσιων τουαλετών, εκτός όλων των άλλων είναι αναγκαίος. Η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, όπως οι αυτοματισμοί με Arduino, η 3D εκτύπωση και η χρήση φιλικών προς το περιβάλλον υλικών, μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα για μια ουσιαστική αλλαγή. Η δημιουργία ενός τέτοιου συστήματος όχι μόνο καλύπτει βασικές ανάγκες υγιεινής, αλλά συμβάλλει και στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών, αναδεικνύοντας τον δημόσιο χώρο ως χώρο ποιότητας και σεβασμού προς όλους.
Η κατασκευή της μακέτας έγινε σταδιακά καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς από τους μαθητές/τριες του Γυμνασίου Μεγάλων Καλυβίων ως εξής:
- Κατασκευή μακέτας. Χρησιμοποιήθηκε μακετόχαρτο για τη δημιουργία μιας πρότυπης μακέτας δημόσιας τουαλέτας
- 3D εκτύπωση. Εκτυπώθηκαν στον 3D εκτυπωτή του σχολείου επιγραφές, πλακάκια, νιπτήρας, τουαλέτα, βάση ηλιακού πάνελ, πλέγμα ανεμιστήρα, υποδοχή LED, αλλαξιέρα και σημάνσεις για την ενίσχυση της μακέτας.
- Τοποθέτηση εξαρτημάτων στη μακέτα. Ξεκινώντας από ένα Arduino Mega 2560 Rev3 και του breadboard, συνδέθηκαν όλα τα υπόλοιπα εξαρτήματα στο κύκλωμα σύμφωνα με τις διατάξεις κυκλωμάτων που ακολουθούν.
- Προγραμματισμός κυκλώματος. Ο προγραμματισμός του κυκλώματος έγινε σταδιακά, βήμα-βήμα σε περιβάλλον Arduino IDE, όπως παρουσιάζεται παρακάτω στα φύλλα εργασίας που ακολουθούν.
- Παρουσίαση ιδέας. Το Γυμνάσιο Μεγάλων Καλυβίων συμμετείχε με ιδιαίτερη επιτυχία στη δράση «Ο Θε-ΤΑΛΩΣ συναντά τα e-trikala», μια γιορτή δημιουργίας και ψηφιακών δεξιοτήτων που πραγματοποιήθηκε στις 29 Απριλίου 2025 στην Πλατεία Ρήγα Φεραίου στα Τρίκαλα. Η εκδήλωση διοργανώθηκε από τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τρικάλων, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, τους Δήμους της περιοχής και άλλους φορείς. Οι μαθητές/τριες παρουσίασαν αυτό το έργο που προάγει την ενεργειακή αποδοτικότητα, την προστασία της υγείας και την εξοικονόμηση νερού μέσω αυτοματισμών.
Δημιουργήσαμε μια μακέτα με ένα σύστημα με Arduino Mega 2560 Rev3 που συμβάλει στη διαχείριση- εξοικονόμηση πόρων δημόσιων τουαλετών καθώς και στην βελτίωση των συνθηκών υγιεινής. Δημιουργήθηκαν κατάλληλοι αυτοματισμοί για:
- τον έλεγχο των φώτων
- ενεργοποίηση/απενεργοποίηση του ανεμιστήρα
- το άνοιγμα/κλείσιμο βρύσης
- τον καθαρισμό της τουαλέτες
- την απολύμανση του χώρου με υπεριώδη ακτινοβολία (UV)
- το άνοιγμα της πόρτας
- αποτύπωση κατάλληλων μηνυμάτων σε μια οθόνη LCD
Για την βελτίωση της λειτουργικότητας και την οπτική ενίσχυση της μακέτας, εκτυπώθηκαν στον 3D εκτυπωτή του σχολείου επιγραφές, πλακάκια, νιπτήρας, τουαλέτα, βάση ηλιακού πάνελ, υποδοχή LED, πλέγμα ανεμιστήρα, αλλαξιέρα και σημάνσεις όπως φαίνεται στις παρακάτω εικόνες.
Αναλυτικά την έρευνα, τη σχεδίαση που ακολουθήσαμε, τη διάταξη κυκλωμάτων, τον κώδικα, το OER που ακολουθήσαμε, το 3D αρχείο που σχεδιάσαμε και τα φύλλα εργασίας του έργου μπορείτε να τα βρείτε στη διεύθυνση αποθετηρίου στο Github: https://github.com/gymmkalyv/smartmekai. Παρακάτω σε μορφή ψηφιακού βιβλίου (λήψη εδώ) φαίνεται οργανωμένη όλη η απαραίτητη πληροφορία του έργου: https://online.fliphtml5.com/namxc/cdyt/
Η παρουσίαση του έργου από τους/τις μαθητές/τριες σε λειτουργία φαίνεται παρακάτω: