Η ρομποτική έχει πλέον ενταχθεί δυναμικά στην καθημερινότητά μας, επηρεάζοντας καθοριστικά πολλούς τομείς της ζωής, από τη βιομηχανία και την ιατρική έως την εκπαίδευση και την οικιακή χρήση. Είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τη ρομποτική και τον προγραμματισμό από πολύ μικρή ηλικία. Σε αυτήν την ηλικία η ικανότητά τους να αφομοιώνουν νέες γνώσεις είναι ιδιαίτερα αυξημένη, γεγονός που τα βοηθά να αναπτύσσουν δεξιότητες λογικής σκέψης, υπολογιστικής σκέψης, δημιουργικότητας και επίλυσης προβλημάτων. Παράλληλα, προετοιμάζονται να ζήσουν σε έναν τεχνολογικά προηγμένο κόσμο. Τα ρομπότ και η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της νέας πραγματικότητας. Η τεχνητή νοημοσύνη προσδίδει στα ρομπότ τη δυνατότητα να «μαθαίνουν» από δεδομένα, να προσαρμόζονται σε νέες καταστάσεις και να εκτελούν πολύπλοκες λειτουργίες με ακρίβεια και ταχύτητα. Η κατανόηση αυτών των τεχνολογιών από νεαρή ηλικία δεν είναι απλώς χρήσιμη· είναι απαραίτητη για τη διαμόρφωση υπεύθυνων, ενημερωμένων και καινοτόμων πολιτών του μέλλοντος.

Για να πετύχουμε την ουσιαστική συνεργασία ανάμεσα στα παιδιά, τη ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στη δημιουργία ενός ξεχωριστού πάρκου ,ενός χώρου σχεδιασμένου όπως τον έχουν φανταστεί τα ίδια τα παιδιά. Πρόκειται για ένα δημιουργικό εγχείρημα, στο οποίο τα παιδιά εκφράζουν τις ιδέες τους, κατασκευάζουν, πειραματίζονται και ταυτόχρονα βλέπουν τον κόσμο μέσα από μια διαφορετική, AI ματιά. Η ένταξη της τεχνητής νοημοσύνης στο έργο μας δεν είναι απλώς τεχνολογική επιλογή, αλλά εκπαιδευτικό εργαλείο. Μέσα από αυτή τη διαδικασία επιδιώκουμε να συνδέσουμε τη φαντασία με τη λογική, την τεχνολογία με την ανθρώπινη δημιουργικότητα και την εκπαίδευση με τον πραγματικό κόσμο.

Στόχοι του έργου:

• Ενίσχυση της δημιουργικότητας των παιδιών μέσα από τη σχεδίαση και κατασκευή ενός χώρου βασισμένου στις δικές τους ιδέες και ανάγκες.
• Εξοικείωση με τη ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη μέσω βιωματικών δραστηριοτήτων.
• Καλλιέργεια συνεργατικού πνεύματος και ομαδικής εργασίας, καθώς το έργο υλοποιείται συλλογικά.
• Ανάπτυξη δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων, προγραμματισμού και σχεδιαστικής σκέψης.
• Σύνδεση της τεχνολογίας με τον χώρο και τη βιωματική εμπειρία, δίνοντας έμφαση στον σχεδιασμό ενός λειτουργικού, «έξυπνου» περιβάλλοντος.
• Καλλιέργεια πρακτικών και κατασκευαστικών δεξιοτήτων, καθώς τα παιδιά συμμετείχαν ενεργά σε όλες τις φάσεις δημιουργίας του πάρκου: έκοψαν, κόλλησαν, συναρμολόγησαν, ζωγράφισαν και κατασκεύασαν με απλά υλικά, δίνοντας μορφή στις ιδέες τους.
• Ανάπτυξη περιβαλλοντικής και κοινωνικής συνείδησης, καθώς τα παιδιά σκέφτηκαν τρόπους ώστε το πάρκο να είναι φιλικό προς το περιβάλλον, προσβάσιμο και ευχάριστο για όλους.
• Καλλιέργεια συνεργατικού πνεύματος και ομαδικής εργασίας

Με αυτό το έργο επιδιώκουμε να φέρουμε τα παιδιά πιο κοντά στο μέλλον, ένα μέλλον στο οποίο τεχνολογία και άνθρωπος συνυπάρχουν, συνεργάζονται και δημιουργούν μαζί.

1^η Φάση: Συζήτηση και σχεδιασμός!

Η πρώτη φάση του έργου ξεκίνησε με μια ανοιχτή και δημιουργική συζήτηση με τα παιδιά. Ζητήσαμε να μας περιγράψουν πώς φαντάζονται ένα πάρκο του μέλλοντος, στο οποίο θα υπάρχουν ρομπότ που θα μπορούν να παίζουν και να επικοινωνούν μαζί τους! Μέσα από αυτή τη διαδικασία, τα παιδιά εξέφρασαν τις ιδέες τους όχι μόνο για τα ρομπότ, αλλά και για τους χώρους που θα ήθελαν να έχει το πάρκο: χώρους χαλάρωσης, παιχνιδιού, δημιουργίας, ακόμα και τεχνολογικά σημεία εξερεύνησης. Για να οργανώσουμε καλύτερα όλες αυτές τις ιδέες, δημιουργήσαμε ένα νοητικό χάρτη (mind map), στον οποίο αποτυπώσαμε τις σκέψεις και τις επιθυμίες των παιδιών. Κάθε παιδί στη συνέχεια έγινε ζωγράφος και σχεδίασε το πάρκο των ονείρων του. Οι ζωγραφιές αυτές αποτέλεσαν την πρώτη ύλη για την επόμενη φάση του έργου!Το πάρκο μας αποτελείται από έναν χώρο στάθμευσης, έναν χώρο δημιουργίας, έναν παιχνιδομάθησης, έναν χώρο χαλάρωσης με snack bus,μία παιδική χαρά-χώρο διασκέδασης και φυσικά μία δημόσια τουαλέτα!

Εικόνα 1     Εικόνα 2      Εικόνα 3

2^η Φάση: Κατασκευή πάρκου!     

Στη δεύτερη φάση του έργου προχωρήσαμε στη σταδιακή κατασκευή του πάρκου, δημιουργώντας βήμα-βήμα κάθε χώρο. Ξεκινήσαμε με την κατασκευή της μακέτας, η οποία αποτέλεσε τη βάση του έργου. Επενδύσαμε την επιφάνειά της με χλοοτάπητα, ώστε να αποδώσουμε τη φυσική υφή και την αίσθηση ενός αληθινού πάρκου. Για να επεκτείνουμε τον διαθέσιμο χώρο, προσθέσαμε επιπλέον τμήματα από χαρτόκουτες δεξιά και αριστερά της αρχικής κατασκευής και με αυτόν τον τρόπο, το πάρκο μεγάλωσε και μας επέτρεψε να δημιουργήσουμε χώρους όπως η ζώνη ξεκούρασης και το πάρκινγκ. Αυτοί οι χώροι, αν και εμφανίζονται “εκτός” του  πάρκου, εντάσσονται λειτουργικά και αισθητικά μέσα σε αυτό. Αφού χωρίσαμε λοιπόν το πάρκο προχωρήσαμε στη διαμόρφωση των διαδρομών. Βάψαμε το μονοπάτι και τον δρόμο με γκρι και λευκό χρώμα, δίνοντας την αίσθηση πλακόστρωτου και στην είσοδο του πάρκου κατασκευάσαμε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο στάθμευσης! Καθ’ όλη τη διάρκεια της κατασκευής, τα παιδιά εργάστηκαν ομαδικά, κόλλησαν, έκοψαν, ζωγράφισαν, συνεργάστηκαν και κυρίως είδαν τις φανταστικές τους ιδέες να παίρνουν μορφή μέσα από τα δικά τους χέρια.

Εικόνα 4   Εικόνα 5

3^η Φάση: Εμπλουτισμός πάρκου!

Στην τρίτη φάση του έργου επικεντρωθήκαμε στη λεπτομερή κατασκευή των θεματικών χώρων του πάρκου και στον εμπλουτισμό τους με μικρές αλλά σημαντικές προσθήκες, όπως έπιπλα, διακοσμητικά στοιχεία και διαδραστικά συστήματα με τεχνητή νοημοσύνη και κώδικες QR (μέσω της εφαρμογής QR Σαρωτής)

Χώροι πάρκου:

• Χώρος δημιουργίας: Ένας φωτεινός και εμπνευσμένος χώρος όπου τα παιδιά μπορούν να ζωγραφίζουν, να κατασκευάζουν, να ακούν παραμύθια, να κάνουν πειράματα και να συμμετέχουν σε δραστηριότητες STEM. Διαμορφώσαμε τον χώρο με τραπέζια, καθίσματα και άλλες μικρές λεπτομέρειες όπως χαρτιά ξυλομπογιές μινιατούρες, πλαστελίνες, χρησιμοποιώντας απλά υλικά και φαντασία. Στον τοίχο του χώρου αυτού τα παιδιά ζωγράφισαν το τι παρέχεται και δημιουργήσαμε έναν κωδικό QR όπου μπορούν με αυτόν να ακούσουν διάφορα παραμύθια ή να καθοδηγηθούν για να κάνουν κάποιο πείραμα!
• Περιβαλλοντική γωνιά: Εδώ τοποθετήσαμε μια οθόνη γεμάτη κωδικούς QR. Σαρώνοντάς τους, τα παιδιά έχουν πρόσβαση σε παιχνίδια γνώσεων και διαδραστικές εφαρμογές τα οποία δημιουργήσαν οι ίδιοι μέσω της εφαρμογής wordwall!Με αυτά μπορούν να μάθουν παίζοντας να έρθουν πιο κοντά στη φύση και να ευαισθητοποιούν περιβαλλοντικά. Επιπλέον, δημιουργήσαμε ένα σιντριβάνι και προσθέσαμε έναν μηχανισμό καθαρισμού νερού βροχής, με στόχο να αναδείξουμε τη σημασία της ανακύκλωσης και της αξιοποίησης των φυσικών πόρων.
• Χώρος ξεκούρασης: Στον χώρο αυτό κατασκευάσαμε ένα κιόσκι, ένα snack bus, τραπεζάκια και καθίσματα, δημιουργώντας ένα ήσυχο και φιλόξενο περιβάλλον, κατάλληλο για ξεκούραση! Στο χώρο αυτό δημιουργήσαμε έναν πίνακα με κωδικό QR όπου αναγράφονται τα προϊόντα που παρέχονται και η τιμή τους!
• Παιδική χαρά: Δημιουργήσαμε έναν χώρο γεμάτο ενέργεια, όπου τοποθετήσαμε κούνιες, τραμπολίνο, καθώς και μια οθόνη με QR κωδικούς που οδηγούν σε μουσικά παιχνίδια και δραστηριότητες χορού. Συνδυάσαμε έτσι την τεχνολογία με την κίνηση και τη διασκέδαση με έναν τρόπο δημιουργικό και πρωτότυπο.
• Δημόσια τουαλέτα: Ένα ιδιαίτερο σημείο του πάρκου, το οποίο τα παιδιά σχεδίασαν με λειτουργικότητα και φαντασία. Κατασκευάσαμε λεκάνη και νιπτήρα από απλά υλικά, και τοποθετήσαμε στην πόρτα QR κώδικα που ενημερώνει αν η τουαλέτα είναι διαθέσιμη. Στο εσωτερικό προσθέσαμε επιπλέον κώδικες με παιχνίδια και δραστηριότητες απασχόλησης για την ώρα που κάποιος βρίσκεται μέσα.

Εικόνα 6  Εικόνα 7 Εικόνα 8 Εικόνα 9 Εικόνα 10 Εικόνα 11 Εικόνα 12 Εικόνα 13

• Διαδραστικότητα και QR Κωδικοί

Για να ενισχύσουμε τη διαδραστικότητα και την ψηφιακή εμπειρία των επισκεπτών στο πάρκο μας, αξιοποιήσαμε ειδικές εφαρμογές δημιουργίας παιχνιδιών και QR κωδίκων. Η διαδικασία αυτή αποτέλεσε για εμάς ένα από τα πιο καινοτόμα και τεχνολογικά εμπλουτισμένα μέρη του έργου μας. Αρχικά, χρησιμοποιήσαμε μια διαδικτυακή εφαρμογή την εφαρμογή wordwall που μας έδινε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε εκπαιδευτικά και ψυχαγωγικά παιχνίδια με βάση τη θεματολογία κάθε χώρου του πάρκου. Επιλέγαμε το είδος του παιχνιδιού(π.χ. τροχός τύχης, μνήμης, ταιριάσματος, σωστό-λάθος κ.ά.) καθώς και τις εικόνες και το περιεχόμενο που θέλαμε να περιλαμβάνονται. Δημιουργήσαμε έτσι, για κάθε θεματικό χώρο, παιχνίδια που σχετίζονταν με τις δραστηριότητες του αντίστοιχου σημείου.

Για παράδειγμα:

• Στον χώρο περιβάλλοντος, τα παιχνίδια περιλάμβαναν εικόνες ζώων, φυτών και πληροφορίες για τη φύση, ενώ ταυτόχρονα ενισχύονταν οι γνώσεις για την ανακύκλωση και τη χρήση των φυσικών πόρων.
• Στον χώρο δημιουργίας, τα παιδιά μπορούσαν να σαρώσουν QR κώδικες που οδηγούσαν σε εκπαιδευτικά βίντεο από το YouTube, με δραστηριότητες ή με παραμύθια!( Στο πλαίσιο του έργου, αξιοποιήσαμε και εκπαιδευτικά βίντεο από τα οποία δεν χρειάστηκε άδεια γιατί είχαν δημιουργηθεί σε προηγούμενο χρόνο από μία εκ των δύο νηπιαγωγών της τάξης μας και ήταν ήδη αναρτημένα στο προσωπικό της εκπαιδευτικό κανάλι. Τα βίντεο επιλέχθηκαν λόγω της καταλληλόλητας τους, του οικείου περιεχομένου για τα παιδιά και της σύνδεσής τους με δραστηριότητες δημιουργίας και έκφρασης.)
• Στον χώρο διασκέδασης, οι QR κωδικοί οδηγούσαν σε μουσικά παιχνίδια, χορευτικές κινήσεις και ψηφιακές προκλήσεις ρυθμού και έκφρασης.
• Στον χώρο ξεκούρασης οι κώδικες περιείχαν ψηφιακό μενού με περιγραφές των φανταστικών σνακ, δημιουργώντας μια εμπειρία πιο “παιχνιδιάρικη” αλλά και σύγχρονη.

Αφού δημιουργήσαμε όλους τους απαραίτητους συνδέσμους, περάσαμε στη δημιουργία QR κωδίκων μέσω της ειδικής εφαρμογής QR σαρωτής , στην οποία εισάγαμε κάθε φορά το περιεχόμενο που θέλαμε (π.χ. σύνδεσμο σε παιχνίδι, βίντεο ή ακόμα και απλό κείμενο)και τους εκτυπώσαμε σε κατάλληλο μέγεθος, ώστε να τοποθετηθούν με διακριτικότητα αλλά και λειτουργικότητα στους αντίστοιχους χώρους της μακέτας. Τέλος, προχωρήσαμε στη δοκιμή των QR κωδίκων, σαρώνοντάς τους με τις συσκευές μας, για να επιβεβαιώσουμε ότι όλα λειτουργούν σωστά και ότι κάθε σημείο του πάρκου μπορεί να προσφέρει την εμπειρία που σχεδιάστηκε: διασκέδαση, γνώση, δημιουργία και τεχνολογία, όλα μαζί σε ένα σύγχρονο, παιδικά σχεδιασμένο περιβάλλον.

Εικόνα 14 Εικόνα 15 Εικόνα 16  Εικόνα 17

Βίντεο 1

Βίντεο 2

 

4^η Φάση: Κατασκευή και προγραμματισμός ρομπότ!

Στο πλαίσιο του έργου μας και της γνωριμίας των παιδιών με τη ρομποτική και τον προγραμματισμό, προχωρήσαμε και στη δημιουργία δύο ρομπότ με ξεχωριστές λειτουργίες και ρόλους μέσα στο πάρκο μας. Το πρώτο ήταν το ρομπότ-σερβιτόρος, το οποίο σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε για να εξυπηρετεί τον χώρο ξεκούρασης. Το ρομπότ αυτό μεταφέρει αυτά που παραγγέλνουμε(σνακ και ροφήματα)στα τραπεζάκια του χώρου. Η κατασκευή του έγινε με lego ενώ ο προγραμματισμός του πραγματοποιήθηκε μέσα από την αντίστοιχη εφαρμογή lego WeDo, δίνοντας στα παιδιά την ευκαιρία να κατανοήσουν βασικές αρχές αυτοματισμού και λειτουργίας μηχανισμών. Το δεύτερο ρομπότ που δημιουργήσαμε ήταν ο ρομπότ-χορευτής, ο οποίος ανήκει στον χώρο διασκέδασης. Το ρομπότ αυτό ενεργοποιείται όταν ξεκινά η μουσική και συμμετέχει στις χορευτικές δραστηριότητες των παιδιών, ακολουθώντας ρυθμικές κινήσεις. Η κατασκευή του έγινε βήμα βήμα από τα παιδιά με lego ενώ προγραμματίστηκε και αυτό μέσω της ίδιας εφαρμογής. Μέσα από αυτές τις δημιουργίες, τα παιδιά ήρθαν σε επαφή με την έννοια της αλληλεπίδρασης ανθρώπου-ρομπότ, καλλιεργώντας δεξιότητες δημιουργικής σκέψης, συνεργασίας, τεχνολογίας και ψηφιακού γραμματισμού.

Εικόνα 18 Εικόνα 19 Εικόνα 20 Εικόνα 21

Βίντεο 3

 

 

Βίντεο 4

 

5^η Φάση:Ξεναγός-ρομποτ!

Αφού ολοκληρώθηκε η κατασκευή του πάρκου και η δημιουργία όλων των θεματικών του χώρων, διαπιστώσαμε την ανάγκη για έναν ξεναγό που θα παρουσιάζει τους χώρους και θα εξηγεί στους επισκέπτες τι μπορούν να κάνουν σε καθέναν από αυτούς. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα του ρομπότ-ξεναγού, το οποίο τα παιδιά ονόμασαν με χαρά “Ρομποπίκου Ξεναγό Ρομπότ”. Πρόκειται για ένα ρομπότ τύπου TipBot, το οποίο έχει τη δυνατότητα να κινείται, να κάνει παύσεις και να “μιλάει”, προβάλλοντας πληροφορίες μέσα από την ειδική LED πλακέτα που διαθέτει στην επιφάνειά του, χρησιμοποιώντας σύμβολα, γράμματα και αριθμούς. Για την υλοποίηση του συγκεκριμένου ρομπότ, χρησιμοποιήθηκε η πλατφόρμα Microsoft MakeCode for micro:bit, μέσα από την οποία έγινε ο προγραμματισμός του. Σε αυτό το στάδιο, τα παιδιά χρειάστηκαν υποστήριξη και απευθύνθηκαν στο ChatGPT, το οποίο τους καθοδήγησε βήμα-βήμα σχετικά με το πώς να προγραμματίσουν σωστά το ρομπότ ώστε:

• να κάνει στάσεις μπροστά σε κάθε χώρο του πάρκου,
• να «μιλά» με φράσεις(σύμβολα)εξηγώντας τις δραστηριότητες κάθε χώρου.

Η εμπειρία αυτή ενθουσίασε τα παιδιά, καθώς ένιωσαν πως συνεργάζονται με την τεχνητή νοημοσύνη και αξιοποιούν τα σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία με δημιουργικό και λειτουργικό τρόπο. Ο Ρομποπίκου το ρομπότ-ξεναγός μας, έγινε έτσι το ψηφιακό πρόσωπο του πάρκου, συμβάλλοντας στην οργάνωση, την παρουσίαση και την εμπλουτισμένη εμπειρία των επισκεπτών.

Εικόνα 22 Εικόνα 23 Εικόνα 24

Βίντεο 5

Βίντεο 6

 

6^η Φάση: Παρουσίαση από τα παιδιά!

Αφού ολοκληρώσαμε την κατασκευή του πάρκου, τον προγραμματισμό των ρομπότ και τη δημιουργία όλων των διαδραστικών στοιχείων, τοποθετήσαμε φράχτες για ασφάλεια και φακούς που φορτίζουν από τον ήλιο ως προβολείς! Έπειτα αφιερώσαμε χρόνο για να παίξουμε, να εξερευνήσουμε και να χαρούμε το αποτέλεσμα της ομαδικής μας προσπάθειας. Η τελική μας δράση ήταν η δημιουργία ενός παρουσιαστικού βίντεο, όπου τα ίδια τα παιδιά ανέλαβαν τον ρόλο των ξεναγών! Με ενθουσιασμό και υπερηφάνεια παρουσίασαν έναν-έναν τους χώρους του πάρκου, εξηγώντας τι κατασκεύασαν, πώς λειτουργούν οι QR κωδικοί, τι μπορούν να κάνουν οι επισκέπτες, και φυσικά… συστήνοντας το ρομπότ ξεναγό! Το βίντεο αυτό αποτέλεσε έναν τρόπο αξιολόγησης και εξωστρέφειας, αφού έδωσε στα παιδιά τη δυνατότητα να εκφραστούν, να αναστοχαστούν πάνω στη δουλειά τους και να τη μοιραστούν με τρόπο αυθεντικό, δημιουργικό και ουσιαστικό.

Εικόνα 25

Βίντεο 7