Τα Αειφοράκια
Σχολείο αειφορικό θα φτιάξω και το μέλλον θα αλλάξω.
Αφόρμηση:
Είναι σημαντικό κάθε σχολείο να πορεύεται προς την αειφορία. Το σχολείο μας έχει βραβευτεί διπλά για αυτή του την προσπάθεια. Τα βραβεία που είναι κρεμασμένα στο σχολείο, δεν πέρασαν απαρατήρητα από τους μικρούς μας μαθητές και μαζί με τις επικείμενες εργασίεςγια ενεργειακή αυτονομία του σχολείου, αποτέλεσαν το έναυσμα για τη δημιουργία αυτού του project.
«Αειφόρος ανάπτυξη είναι εκείνη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να διακυβεύεται η ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες» (WCED, 1987).
Στόχοι:
- Να εξοικειωθούν με τον όρο αειφορία, τους πυλώνες και τις προεκτάσεις της.
- Να γνωρίσουν το ρομπότ Edison και να εξασκηθούν στον οπτικό προγραμματισμό (VisualProgrammingLanguage).
- Να αναπτύξουν κριτική σκέψη, υπολογιστική σκέψη και δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.
- Να συμβάλουν ενεργά στη διαδικασία υλοποίησης του μαθήματος και να συνεργαστούν, ώστε να παράξουν εκπαιδευτικό υλικό.
Φάση Α’ / προβληματισμός(2 μέρες):
Τι είναι η αειφόρος ανάπτυξη; Γιατί είναι σημαντικό να μπορούν και οι επόμενες γενεές να ικανοποιούν τις ανάγκες τους; Έγινε συζήτηση στην ολομέλεια για τις ανάγκες που έχουν οι άνθρωποι για να ζήσουν π.χ. φαγητό, νερό, ρούχα, σπίτι. Τέθηκε ο προβληματισμός για το τι θα συμβεί αν εξαντληθούν οι πόροι που ικανοποιούν αυτές τις ανάγκες. Για να γίνει κατανοητό αυτό στα παιδιά, χρησιμοποιήθηκε παράδειγμα με έναν κανόνα της τάξης: «Σε κάθε κόλλα Α4 ζωγραφίζουμε και από τις δύο πλευρές». Τέθηκε ο προβληματισμός: «Αν ο καθένας μας θέλει να ζωγραφίζει εκατό ζωγραφιές την ημέρα, δεν θα μας έφτανε το χαρτί και θα έπρεπε να κόβαμε όλο και περισσότερα δέντρα. Αν δεν θα υπήρχαν άλλα δέντρα, τα παιδιά που θα γεννιόντουσαν στο μέλλον, δεν θα είχαν χαρτί για να ζωγραφίσουν». Με την ίδια συλλογιστική σκέψη αναρωτηθήκαμε και για το φαγητό ή το νερό. Ορίσαμε την αειφορία ως « η ικανοποίηση των αναγκών που χρειαζόμαστε σκεπτόμενοι (έχοντας στο μυαλό μας) και τα παιδιά που θα γεννηθούν στο μέλλον.
Προσπαθώντας να απαντήσουμε αυτή την ερώτηση, έρχεται στην τάξη από το μέλλον το ρομποτάκι Edison, ως απεσταλμένος των μελλοντικών παιδιών, με ένα κρυπτογραφημένο μήνυμα.
- Ζωγραφική με Pixel.
Το μήνυμα όμως δεν ήταν στα ελληνικά. Με τη βοήθεια της κυρίας των Αγγλικών μάθαμε ότι μας ζητούσε βοήθεια!
Φάση Β’ (1 εβδομάδα):
Εξοικειωνόμαστε με τον Edison και μαθαίνουμε πώς λειτουργεί. Δοκιμάζουμε όλους τους τρόπους που μπορεί να «μάθει» (προγραμματιστεί) να κινείται.. Ακολουθώντας μαύρη γραμμή, με παλαμάκια, με τηλεχειριστήριο, με προγραμματισμό από τον υπολογιστή κ.α. Ανακαλύψαμε τη χρήση των barcodes, τις εφαρμογές τους και πού μπορούμε να τα βρούμε. Συγχρόνως κάθε μέρα, βρίσκαμε και ένα μήνυμα σε μορφή QRcodeστον Edison. Μάθαμε πώς να τα διαβάζουμε και μας οδήγησαν σε ηχητικά μηνύματα από τον Edison,ο οποίος μας έλεγε τι να κάνουμε, ώστε να βοηθήσουμε τα παιδιά του μέλλοντος.
Φάση Γ’ (2 εβδομάδες): Με τα μηνύματα του Edison για οδηγό
Δραστηριότητες:
- Είδαμε παρουσίαση για ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε, ώστε να μειώσουμε την ενέργεια που καταναλώνουμε. Η τάξη μας έχει παράθυρα στην σκεπή τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να συγκεντρώνεται το φως και να μην χρειάζεται να ανοίγουμε φώτα. Συγκρίναμε τη φωτεινότητα του δικού μας κτηρίου με το διπλανό, που δεν έχει το ίδιο σύστημα, σε διαφορετικές ώρες της ημέρας. Εκτελέσαμε πείραμα για την κατανόηση της έννοιας της μόνωσης και της αξίας της στη μείωση της ενέργειας που καταναλώνουμε. Βάλαμε σε δύο βάζα βραστό νερό. Το ένα το τυλίξαμε με κασκόλ και το άλλο το αφήσαμε εκτεθειμένο στο περιβάλλον. Σε τακτά χρονικά διαστήματα μετρούσαμε τη θερμοκρασία τους. Αφού είδαμε πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει μόνωση για να μην φεύγει εύκολα η ζέστη, το εφαρμόσαμε και στο σχολείο!
- Μιλήσαμε για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη χρήση τους. Μπορούμε να γίνουμε αυτόνομοι ενεργειακά; Ο μηχανικός που τοποθέτησε τα φωτοβολταϊκά στο σχολείο, μας μίλησε για αυτά και πώς ωφελούμαστε χρησιμοποιώντας την ηλιακή ενέργεια.
- Μάθαμε τα ανακυκλώσιμα υλικά, είδαμε εκπαιδευτικά βίντεο και καλέσαμε τη ΔΙΑΔΥΜΑ (Εταιρεία Διαχείρισης Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας) για να μας μιλήσει κάποιος αρμόδιος για την ανακύκλωση. Το σχολείο μας έχει ήδη κάδο ανακύκλωσης χαρτιού, οπότε στείλαμε επιστολή στο Δήμο Κοζάνης για τοποθέτηση και των υπόλοιπων κάδων ανακύκλωσης υλικών κοντά στο σχολείο μας. Φτιάξαμε και εμείς από κούτες κάδους ανακύκλωσης για κάθε τάξη.
4.Ανακυκλώσαμε το δικό μας χαρτί. Φτιάξαμε χαρτοπολτό από χρησιμοποιημένα χαρτιά και με τη βοήθεια ενός ορθογώνιου τελάρου δημιουργήσαμε ξανά καινούριες κόλλες Α4. Μάθαμε τις επιπτώσεις που έχει το πλαστικό στον πλανήτη μας, κάναμε βιοπλαστικό από άμυλο πατάτας, όπως στο βίντεο https://www.youtube.com/watch?v=Uaz9Qvadyio και ζωγραφίσαμε αφίσα ενημέρωσης την οποία τοποθετήσαμε στο σχολικό μας, ώστε να ευαισθητοποιηθεί η ευρύτερη κοινότητα.
5. Σχεδιάσαμε και φυτέψαμε τον δικό μας σχολικό κήπο, τον οποίο και φροντίζουμε κάθε μέρα με μακροχρόνιο στόχο να συμβάλει στην τοπική κοινωνία καθώς μιλήσαμε για την έννοια του αποτυπώματος και την επίπτωση που έχει η εισαγωγή προϊόντων από μακριά. Ψάξαμε τρόπους να εξοικονομήσουμε νερό για το πότισμα του κήπου και τοποθετήσαμε βαρέλι για τη συγκομιδή του νερού της βροχής. Για να έχουμε λίπασμα για τον κήπο, φτιάξαμε κάδο κομπόστ με τα οργανικά μας απορρίμματα.
Φάση Δ’ (1 εβδομάδα):
Ήρθε η ώρα που το ρομποτάκι πρέπει να επιστρέψει στο μέλλον. Για να δείξει όμως στα μελλοντικά παιδιά τις αλλαγές που κάναμε στο σχολείο μας, φτιάξαμε μακέτα αυτού, την οποία ζητήσαμε να πάρει μαζί του.
Μελετήσαμε την κάτοψη του σχολείου μας στο googleearth και μαζέψαμε ανακυκλώσιμα υλικά. Μετρήσαμε, σχεδιάσαμε, κατασκευάσαμε και βάψαμε τα κτήρια. Προσπαθήσαμε να κάνουμε τον Edisonνα κινηθεί σε μαύρη γραμμή, αλλά το πράσινο χρώμα του κήπου δεν το έκανε δυνατό. Γι’ αυτό το λόγο τον προγραμματίσαμε με τη βοήθεια του edscratchapp. Μετρήσαμε τις αποστάσεις με χάρακα, ενώ στις στροφές πειραματιστήκαμε με δοκιμές. Η μακέτα αποτέλεσε κομμάτι των ελεύθερων δραστηριοτήτων, με την επιθυμία των παιδιών να προσθέτουν στοιχεία σε αυτή.
Βιβλιογραφία: WCED (1987). Our common future. Oxford: Oxford University Press